Moedige gesprekken: Zo voorkom je dat conflicten in je organisatie escaleren

Conflicten op de werkvloer: je ontkomt er niet aan. Maar in plaats van ze te zien als iets vervelends, kun je ze ook benutten als kans voor groei en een sterker team. Hoe zorg je ervoor dat spanningen niet uit de hand lopen, maar juist bijdragen aan een betere samenwerking? Sylvia Prins, expert in conflicthantering en teamcoaching, deelde haar inzichten met ons. Haar advies? Wacht niet tot de bom barst, maar herken signalen op tijd en grijp in. Met deze vier stappen houd je de regie.

1. Herken de vroege signalen

Vaak sluimeren conflicten langer dan je denkt. Collega’s die elkaar vermijden, gesprekken die stroever verlopen of een toename van kliekjesvorming? Dit zijn tekenen dat er spanning speelt. Hoe langer je wacht, hoe lastiger het wordt om het op te lossen.

Wat kun je doen?

Let op veranderingen in de samenwerking: ontstaan er steeds dezelfde irritaties of ontwijken collega’s elkaar?
Vraag actief naar de sfeer in het team: stel in een overleg eens de vraag: “Hoe ervaren jullie de samenwerking?” of “Zijn er dingen die beter kunnen?”
Wacht niet af, maar benoem wat je ziet: zeg bijvoorbeeld: “Ik heb het idee dat er spanning is tussen jou en [naam collega]. Klopt dat?” Dit opent het gesprek en voorkomt dat frustraties opstapelen.

2. Bespreek het conflict in het team

Veel leidinggevenden lossen conflicten één-op-één op, maar als het probleem breder speelt, is het beter om het in het team te bespreken. Dit werkt alleen als er duidelijke spelregels zijn: respectvol luisteren, elkaar laten uitpraten en geen verwijten maken.

Een teamgesprek begeleiden kan best spannend zijn. Als je hier weinig ervaring mee hebt, kan een externe gespreksleider helpen om het in goede banen te leiden.

💡 Tech Tip: Met Cophi kun je patronen in samenwerking analyseren en zien waar disconnecties of spanningen zitten. Geen giswerk, maar data-gedreven inzichten om samenwerkingen te verbeteren. 🚀

3. Ken de escalatieladder

Niet elk conflict begint groot, maar zonder ingrijpen kan een kleine irritatie uitgroeien tot een serieuze strijd. De escalatieladder van Friedrich Glasl laat zien hoe conflicten zich ontwikkelen:

Win-win (groen): Er zijn spanningen, maar er is nog ruimte voor dialoog. Dit is hét moment om in te grijpen.
Win-lose (blauw): Standpunten verharden, wantrouwen groeit en partijen gaan strategisch te werk. Een oplossing zonder hulp wordt lastiger.
Lose-lose (geel): Het conflict escaleert volledig en draait meer om schade berokkenen dan om een oplossing.

Wat kun je doen?

Signaleer in welke fase een conflict zit en handel proactief.
Pak problemen in de ‘groene fase’ zelf op voordat ze verergeren.
Wees niet bang om een externe expert in te schakelen als dat nodig is.

4. Bouw aan een open cultuur

Een conflictvrij team bestaat niet. Het verschil zit in hoe ermee wordt omgegaan. Een veilige werkcultuur, waarin problemen bespreekbaar zijn, voorkomt dat spanningen escaleren. Dat vraagt om moed: de moed om het gesprek aan te gaan, eerlijk te zijn en elkaar écht te horen.

Wat kun je doen?

Stimuleer open feedback, bijvoorbeeld met een maandelijkse Start, Stop, Continue-sessie.
Bied trainingen aan in conflicthantering voor teams en leidinggevenden.

Moed maakt teams sterker

Conflicten verdwijnen niet vanzelf. Ze negeren leidt vaak tot grotere problemen. Iedereen binnen een organisatie heeft een rol in het signaleren en bespreekbaar maken van spanningen. Hoe eerder je ingrijpt, hoe beter. De sleutel? Moed. Moed om lastige gesprekken te voeren, om eerlijk te zijn en om echt naar elkaar te luisteren.

Wil je hier meer over weten? In de podcast de Werkprofessor bespreken we de Peaceful Rebel-methodiek van Sylvia Prins, waarmee organisaties leren om van conflictvermijding naar moedige gesprekken te gaan. Luister de aflevering en ontdek hoe jij je team conflictvaardiger maakt!